Słowo „weksel” pochodzi z języka niemieckiego od słowa „Wechsel”, które oznacza zmianę. Weksel to rodzaj papieru wartościowego, będący zabezpieczeniem umowy zawartej pomiędzy stronami, gdzie jedna ze stron zobowiązuje się do bezwarunkowej zapłaty określonej sumy pieniędzy w wyznaczonym terminie stronie przeciwnej. Jest to dokument niezależny od umowy i samodzielny, w swojej treści i formie zawiera elementy ściśle określone przez prawo wekslowe. Weksel to pojęcie stosunkowo powszechne, często występujące w umowach kredytowych.
Elementy weksla
- słowo “weksel” musi znajdować się w tekście, w języku, w którym został on wystawiony,
- datę i miejsce wystawienia weksla,
Brak przynajmniej jednego z powyższych elementów powoduje, że mamy do czynienia z wekslem in blanco. Jest to specyficzna odmiana weksla stosowana najczęściej przy umowach kredytowych i może dotyczyć całości lub tylko części kwoty. Weksle in blanco wystawiane są, gdy pomiędzy stronami została ustanowiona dodatkowa umowa (deklaracja wekslowa). Strony uzgadniają w ramach takiego dokumentu, w jaki sposób i w jakim terminie należy uzupełnić na wekslu brakujące elementy.
Podstawowy podział weksli
- dłużnika (weksel własny, prosty, suchy, sola) – jest papierem wartościowym, jego forma jest ściśle uregulowana przez prawo wekslowe. Dokument ten musi zawierać bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty przez wystawcę. W najbardziej podstawowej formie przyrzeczenie powinno zawierać stwierdzenie: „Ja, niżej podpisany zapłacę za weksel”. W przypadku weksla prostego, wystawca jest jednocześnie dłużnikiem. W dniu terminu zapłaty wierzyciel wekslowy (remitent) zgłasza się do wystawcy z żądaniem uregulowania wierzytelności.
- wierzyciela (weksel trasowany, przekazany) – papier wartościowy, który zawiera bezwarunkowe polecenie do uregulowania długu wyznaczonej osoby trzeciej (trasat). Weksel przekazany zyskuje moc prawną w momencie jego przejęcia. Ma to miejsce, gdy wystawca przenosi odpowiedzialność uregulowania zadłużenia na inną osobę. W wyniku takiej sytuacji, wierzyciel o zwrot należności zwraca się do trasata, a nie do wystawcy.
Cele wystawiania weksli
Weksle spełniają trzy podstawowe cele :
- płatniczy (kredytowy) – weksel stanowi zamiennik pieniądza, tzn. że można nim opłacać zakup towarów czy usług oraz powodować umorzenie pokrytego nim długu,
- zabezpieczający (gwarancyjny) – weksel zabezpiecza podjęte już zobowiązania lub te, które mają być zaciągnięte w przyszłości,
- obiegowy – daje możliwość przenoszenia wierzytelności z jednej osoby na drugą.
